Ưu điểm và nhược điểm của việc dùng gậy leo núi
Nhiều người đi bộ đường dài, leo núi sử dụng gậy leo núi (gậy đi bộ) vì chúng có thể hỗ trợ việc đi lên/xuống dốc và cũng có thể làm giảm căng thẳng cho cột sống và các khớp chi dưới, đặc biệt là đầu gối. Nguyên nhân là từ sự thay đổi tư thế sang tư thế nghiêng về phía trước nhiều hơn của phần thân trên. Vậy hãy cùng xem gậy leo núi giúp ích được gì, ưu và nhược điểm của loại gậy này.
Mời bạn tham khảo những phụ kiện tập luyện bán chạy tại GoodFit:
1. Giới thiệu
Để có được bất kỳ tác dụng nào từ gậy leo núi, chúng phải được sử dụng đúng kỹ thuật.
Gậy phải có thể điều chỉnh được độ cao và có tay cầm được thiết kế sao cho tay người dùng khi ấn xuống sẽ được hỗ trợ chắc chắn. Điều quan trọng nhất là sử dụng gậy càng gần đường rơi của cơ thể càng tốt.
Người ta đã chứng minh rằng không có sự khác biệt đáng kể trong việc sử dụng một hoặc hai chiếc gậy khi đi bộ không mang vật nặng, nhưng khi đi bộ với vật nặng, khả năng giữ thăng bằng sẽ được tăng cường đáng kể bằng cách sử dụng hai chiếc gậy đi bộ đường dài thay vì một chiếc.
Ở độ cao hoặc trong môi trường lạnh, không nên điều chỉnh gậy quá lâu (tay phải thấp hơn khuỷu tay khi sử dụng gậy), vì nếu không quá trình tuần hoàn sẽ bị suy giảm và người sử dụng sẽ bị lạnh ngón tay trong thời gian rất ngắn.
2. Ưu điểm của gậy leo núi
Khi sử dụng gậy đúng kỹ thuật – đặc biệt là khi đi bộ xuống dốc – gậy đi bộ đường dài có thể hấp thụ vài tấn trọng lượng từ phần thân dưới trong mỗi giờ đi bộ. Hơn nữa, khi mang vác, gậy giúp giảm lực ở các khớp chi dưới và giúp việc đeo ba lô thoải mái hơn. Điều này dẫn đến sự giảm đau cột sống và khớp đáng kể, đặc biệt là trong các tình huống sau:
- Tuổi cao, trọng lượng cơ thể dư thừa.
- Khi đã có sẵn các bệnh về khớp và cột sống (như viêm khớp, viêm cột sống).
- Khi mang ba lô nặng, đi thám hiểm, phượt, du lịch
Sự cân bằng có thể được cải thiện khi sử dụng gậy đi bộ đường dài. Việc tăng khả năng duy trì cân bằng tĩnh có thể làm giảm khả năng té ngã và chấn thương khi đứng trên nền đất xốp.
Điều này đặc biệt quan trọng khi đi bộ đường dài trên sườn tuyết, trên mặt đất ẩm ướt, khi băng qua sông và khi đi bộ đường dài trong điều kiện tầm nhìn hạn chế (sương mù, vào ban đêm).
Ở một số vùng (ví dụ như Scotland), việc có một cây gậy để kiểm tra mặt đất có tồn tại đầm lầy hay không là rất hữu ích, dù ở nơi đâu điều quan trọng là bạn phải biết rằng mình đang đi trên mặt đất cứng. Khi qua sông, gậy sẽ tăng khả năng thăng bằng và an toàn nếu được sử dụng làm “chân thứ ba” ở phía sau của cơ thể.
Việc sử dụng gậy có thể giữ nhịp tim ở mức thấp khi bắt đầu nỗ lực. Tình trạng này không kéo dài lâu do hoạt động cơ bắp ở chi trên. Cách này có thể sử dụng trong khi đào tạo người mới.
>> Xem thêm: Lợi ích của việc đeo kính râm thể thao
3. Nhược điểm của gậy leo núi
Kỹ thuật sử dụng gậy không chính xác: Nếu khoảng cách giữa thân và gậy quá lớn, không chỉ khả năng giảm lực căng bị giảm đáng kể mà còn có thể dẫn đến mômen quay mạnh. Điều này có thể đe dọa sự cân bằng của người đi bộ đường dài.
Giảm cảm giác thăng bằng: Việc sử dụng gậy trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng giữ thăng bằng và phối hợp.. Nhược điểm này ngày càng trở nên rõ ràng và có thể dẫn đến một số vấn đề về thăng bằng nhất định, đặc biệt là ở những vùng núi khó khăn, nơi người sử dụng gậy không thể sử dụng gậy đi bộ đường dài của mình (tức là những rặng núi hẹp hoặc địa hình leo núi). Trên thực tế, loại tai nạn đi bộ đường dài phổ biến nhất, do vấp ngã hoặc vấp ngã, thực sự có thể gây ra rủi ro lớn hơn. Vì những lý do này, những tai nạn như vậy vẫn xảy ra ngay cả khi sử dụng gậy.
Cơ chế bảo vệ sinh lý giảm: Áp lực mạnh và kích thích căng thẳng rất quan trọng đối với dinh dưỡng của sụn khớp và cũng để rèn luyện và duy trì độ đàn hồi của “cơ bắp bị đứt”. Việc sử dụng gậy leo núi liên tục sẽ làm giảm các kích thích căng thẳng quan trọng về mặt sinh lý này.
Tăng nhịp tim do hoạt động cơ bắp nhiều hơn ở chi trên.
Các yếu tố sau đây rất quan trọng liên quan đến mức độ căng thẳng ở khớp chân:
- Trọng lượng cơ thể (thừa cân)
- Trọng lượng của ba lô
- Kỹ thuật đi bộ xuống dốc đúng cách
Người đi bộ đường dài nên trải đều sức căng bằng cách sử dụng các bậc thang đàn hồi và giảm sốc trong thời gian dài nhất có thể. Điều này có nghĩa là đi xuống dốc bằng những bước nhỏ, với tốc độ thoải mái mà không cần chạy hoặc nhảy. Nên sử dụng lối đi có những khúc cua, không đi đường tắt khi xuống dốc. Ngoài ra, người ta chỉ nên thực hiện các chuyến du lịch leo núi phù hợp với khả năng thể chất của mình.
Làm theo lời khuyên này, những người đi bộ đường dài và leo núi khỏe mạnh có thể tránh được các vấn đề về khớp, ngay cả sau nhiều thập kỷ leo núi cường độ cao.
4. Kết luận
Sử dụng gậy có thể điều chỉnh làm công cụ hỗ trợ đi bộ đường dài, đặc biệt là khi đi bộ xuống dốc, là một lợi thế và được khuyến nghị trong các tình huống sau:
- tuổi cao, trọng lượng cơ thể dư thừa
- khi mắc các bệnh về khớp hoặc cột sống
- khi mang ba lô nặng
Gậy leo núi không cần thiết cho các tình huống đi bộ đường dài khác và không nên sử dụng thường xuyên – chủ yếu là vì lý do an toàn.
Vì gậy có thể trở nên cồng kềnh nếu bạn cần rảnh tay trên địa hình khó khăn, điều quan trọng là phải có khả năng cố định chúng vào ba lô và tốt hơn là cố định chúng bằng đầu hướng xuống để tránh va vào mặt/ mắt của người đi bộ phía sau.
>> Mời bạn xem thêm: 12 lời khuyên hữu ích từ chuyên gia khi chạy bộ dưới trời mưa
Leave a comment